ΘΗΛΑΣΜΟΣ

Για κάθε γυναίκα η πορεία προς τη μητρότητα είναι διαφορετική όπως και η επιλογή για τη θρέψη του μωρού της. Ο θηλασμός αποτελεί την τέλεια τροφή για το μωρό και ένα υγιές ξεκίνημα για την υπόλοιπη ζωή του. Τα οφέλη του, είναι πολλά τόσο για την μητέρα όσο και για το νεογέννητο.

Οφέλη για τη μητέρα

• ευκολία – οικονομία
• μείωση του κινδύνου του καρκίνου ωοθηκών και μαστού
• εύκολη  απώλεια βάρους
• μείωση του κινδύνου Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου ΙΙ

Οφέλη για το μωρό

Μείωση του κινδύνου :

• νοσηρότητας λόγω νεκρωτικής εντεροκολίτιδας
• συνδρόμου αιφνιδίου θανάτου νεογνού
• λοιμώξεων αναπνευστικού/γαστρεντερικού συστήματος, αυτιών
• αλλεργιών (π.χ.  άσθμα, έκζεμα)
• αυτοάνοσων νοσημάτων (π.χ. Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου Ι)
• παιδικής παχυσαρκίας

Ενίσχυση:

• ανοσοποιητικού συστήματος
• νευρο-αναπτυξιακής εξέλιξης

Σε συνδυασμό με τα παραπάνω οφέλη, η επαφή «δέρμα με δέρμα» ισχυροποιεί τον δεσμό μεταξύ μητέρας- βρέφους. Το μωρό αισθάνεται περισσότερη ασφάλεια, ζεστασιά και άνεση ενώ παράλληλα αυξάνονται τα επίπεδα ωκυτοκίνης (ενδογενής ορμόνη) στη μητέρα που βοηθά στη ροή του γάλακτος και της προκαλεί ευφορία.

Πως ξεκινά ο θηλασμός

Ο θηλασμός είναι μια φυσική διαδικασία αλλά συνήθως η νέα μαμά χρειάζεται καθοδήγηση από τη μαία της. Το πρώτο βήμα για έναν επιτυχημένο θηλασμό είναι η επαφή «δέρμα με δέρμα» μεταξύ μητέρας και βρέφους και  έναρξη του θηλασμού άμεσα μετά τον τοκετό. Οι θηλαστικές κινήσεις του μωρού προάγουν την έκκριση των ορμονών (προλακτίνης/ωκυτοκίνης) που είναι υπεύθυνες για την παραγωγή και εκροή του γάλακτος από το στήθος της μητέρας. Τις πρώτες ημέρες παράγεται το πρωτόγαλα, που αν και είναι λίγο σε ποσότητα, είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά (αντισώματα, λίπος κ.λ.π) και επαρκεί για τη θρέψη του μωρού. Το 3ο – 5ο 24ωρο μετά τον τοκετό αρχίζει να παράγεται το ώριμο μητρικό γάλα και η μητέρα νιώθει το στήθος της «να γεμίζει». Αρχικά, τα γεύματα του μωρού είναι ακανόνιστα – όποτε εκείνο ζητά, η μητέρα πρέπει να προσφέρει χωρίς περιορισμό σε χρόνο και συχνότητα. Καθώς περνούν οι εβδομάδες, η συχνότητα των γευμάτων μειώνεται και  η μητέρα εξοικειώνεται περισσότερο με τον θηλασμό (περίπου 8 γεύματα/24ωρο).

Θέσεις θηλασμού

Υπάρχουν διάφορες θέσεις θηλασμού και η κάθε δυάδα μητέρας-βρέφους υιοθετεί αυτήν που της ταιριάζει. Είναι απαραίτητο κατά τη διάρκεια του θηλασμού τόσο η μητέρα όσο και το μωρό να αισθάνονται άνετα. Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε και αν είναι η στάση του θηλασμού πρέπει η μητέρα να επιβεβαιώνει ότι το μωρό έχει «πιάσει» σωστά το στήθος. Η μη σωστή τοποθέτηση στο μαστό μπορεί να επιφέρει προβλήματα (βλ. ενότητα προβλήματα θηλασμού).

Σημεία σωστής θέσης στο μαστό:

• Το μωρό έχει πιάσει όλη ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος της θηλαίας άλω (περιοχή γύρω από τη θηλή).
• Το στήθος του μωρού είναι αντικριστά στο στήθος της μητέρας και το στόμα του στο ύψος της θηλής (αυτί – ώμος – γοφός στην ίδια ευθεία).
• Η μητέρα μπορεί να ακούσει και να παρατηρήσει τις καταποτικές κινήσεις του μωρού (κίνηση της κάτω γνάθου και του λοβού του αυτιού).
• Η μητέρα δεν αισθάνεται πόνο ή δυσφορία κατά τη διάρκεια του γεύματος

Σημεία αποδοτικού θηλασμού:

• 6-8 βρεγμένες πάνες/24ωρο
• 1 ή περισσότερες κενώσεις/24ωρο
• Αύξηση του βάρους του νεογνού
• Αίσθηση ότι αδειάζουν οι μαστοί
• Ικανοποίηση μωρού και περίοδοι ηρεμίας μεταξύ των θηλασμών

Προβλήματα Θηλασμού

Πολλές φορές, ακόμη και από τις πρώτες ημέρες του θηλασμού μπορεί να υπάρξουν δύσκολες καταστάσεις που χρήζουν σωστής και έγκαιρης αντιμετώπισης και συνήθως λύνονται μέσω της συνεχούς επικοινωνίας με τη μαία ή το γιατρό. Τέτοιες καταστάσεις μπορεί να είναι:

• Ιδιαιτερότητες των θηλών (π.χ. εισέχουσες ή επίπεδες θηλές )
• Ερεθισμένες θηλές
• Υπερφόρτωση μαστών
• Απόφραξη γαλακτοφόρου πόρου
• Μειωμένη ή αυξημένη παραγωγή γάλακτος
• Απότομη εκροή γάλακτος
• Αποστροφή θηλασμού
• Σύγχυση θηλών
• Μικροβιακές λοιμώξεις
• Μαστίτιδα
• Αναγκαιότητα άντλησης μητρικού γάλακτος (π.χ. προωρότητα)