Υπερηχογράφημα 20-23 εβδομάδων (Β επιπέδου)
Το υπερηχογράφημα αυτό αποτελεί βασική εξέταση του προγεννητικού ελέγχου και γίνεται στο 2ο τρίμηνο, μεταξύ της 20ης και της 23ης εβδομάδας της κύησης.
Σε αυτή την ηλικία του εμβρύου είναι δυνατή η λεπτομερής μελέτη της ανατομίας του που δεν ήταν πλήρως δυνατή στο υπερηχογράφημα της αυχενικής διαφάνειας.
Το υπερηχογράφημα Β επιπέδου λοιπόν, έχει σαν κύριο σκοπό την αναγνώριση ανατομικών ανωμαλιών στο έμβρυο. Γίνεται επίσης επαναπροσδιορισμός των πιθανοτήτων για χρωμοσωμικές ανωμαλίες στο έμβρυο, έλεγχος της ανάπτυξής του και εκτίμηση του όγκου του αμνιακού υγρού καθώς και πρόβλεψη της πιθανότητας για πρόωρο τοκετό (πριν τις 34 εβδομάδες) και για προεκλαμψία (μια σπάνια ασθένεια που προσβάλλει τον πλακούντα αλλά και διάφορα όργανα της εγκύου).
Υπερηχογράφημα Β επιπέδου. Προφίλ εμβρύου 21 εβδομάδων.
Υπερηχογράφημα Β επιπέδου. 3D προσώπου εμβρύου.
Η διάρκεια της εξέτασης εξαρτάται απο τον αριθμό των κυοφορούντων εμβρύων και τη θέση τους, αλλά και άλλους παράγοντες που μπορεί να δυσχεραίνουν την απεικόνιση όπως π.χ αυξημένος σωματικός δείκτης της μητέρας.
Όταν οι συνθήκες και η θέση του εμβρύου είναι ιδανικά το υπερηχογράφημα διαρκεί περίπου 30 λεπτά. Σε περιπτώσεις που η θέση του εμβρύου δεν είναι ιδανική για τη λεπτομερή εξέτασή του τότε ο γιατρός μπορεί να διακόψει για λίγο την εξέταση και να συνεχίσει αργότερα έτσι ώστε οι συνθήκες να γίνουν πιο ευνοϊκές π.χ. να αλλάξει θέση το έμβρυο.
Γίνεται λεπτομερής έλεγχος της κεφαλής και εγκεφάλου, του προσώπου, του τραχήλου και του πάχους του δέρματος στην περιοχή του αυχένα, της σπονδυλικής στήλης, του θωρακικού κλωβού, της καρδιάς, του γαστρεντερικού και ουροποιητικού συστήματος, των άνω και κάτω άκρων, των γεννητικών οργάνων καθώς και του ομφάλιου λώρου και του πλακούντα.
Ο έλεγχος της ανατομίας γίνεται διακοιλιακά ενώ ο έλεγχος για πρόωρο τοκετό και προεκλαμψία γίνεται με κολπικό υπερηχογράφημα που έχει αποδειχθεί ότι είναι ασφαλές για μητέρα και έμβρυο.
Κατά το κολπικό υπερηχογράφημα γίνεται μέτρηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας (για προσδιορισμό κινδύνου για πρόωρο τοκετό) και εκτίμηση της ροής του αίματος στα μητριαία αγγεία (για προσδιορισμό κινδύνου για προεκλαμψία).
Κολπική μέτρηση τραχήλου της μήτρας. Φυσιολογικός τράχηλος – ο κίνδυνος για πρόωρο τοκετό είναι χαμηλός.
Κολπική μέτρηση τραχήλου της μήτρας. Το μήκος του τραχήλου είναι βραχύ (9 mm) και ο κίνδυνος για πρόωρο τοκετό υψηλός. Σε αυτήν την περίπτωση θα χρειαστεί ενδοκολπική χορήγηση προγεστερόνης, περίδεση τραχήλου ή εφαρμογή πεσσού Arabin.
Στο υπερηχογράφημα του Β επιπέδου αναγνωρίζονται και δείκτες για χρωμοσωμικές ανωμαλίες το υπερηχογράφημα αυτό, πάντως, θεωρείται ότι έχει χαμηλή ευαισθησία για την ανίχνευση των διάφορων χρωμοσωμικών ανωμαλιών.
Οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες, φυσιολογικά, διαγιγνώσκονται με το υπερηχογράφημα της αυχενικής διαφάνειας ενώ οι διάφοροι υπερηχογραφικοί δείκτες του Β τριμήνου θεωρούνται “ελάσσονες” και χρησιμοποιούνται μόνο για την τροποποίηση ή επαναπροσδιορισμό των πιθανοτήτων για χρωμοσωμικές ανωμαλίες, όπως αυτές προσδιορίστηκαν στο Α τρίμηνο.
Τέτοιοι “ελάσσονες” δείκτες είναι το πάχος της αυχενικής πτυχής, το βραχύ μηριαίο και βραχιόνιο οστό, η παρουσία υδρονέφρωσης (διάταση του αποχετευτικού συστήματος των νεφρών) και ηχογενούς εστίας στη καρδιά και το υπερηχογενές έντερο. Παρουσία αυτών των δεικτών δεν σημαίνει παθολογία του εμβρύου αλλά αυξάνει ελαφρά τις πιθανότητες για χρωμοσωμικές ανωμαλίες.
Ελάσσονες δείκτες 2ου τριμήνου για χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Ήπια υδρονέφρωση.
Ελάσσονες δείκτες 2ου τριμήνου για χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Ηχογενής εστία στην καρδιά (golf ball).
Το υπερηχογράφημα αυτό δεν είναι δυνατό να ανιχνεύσει όλες τις παθολογικές καταστάσεις ενός εμβρύου όπως αναφέρεται και στη διεθνή βιβλιογραφία (RCOG 2000).